Đăng ký nghĩa vụ quân sự là việc lập hồ sơ về nghĩa vụ quân sự của công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự. Nhằm thống kê được số công dân, tình hình gia đình và thể trạng sức khỏe cơ bản của công dân. Đây là việc lên danh sách từ trước và chưa phải thực hiện NVQS; khác hoàn toàn với lệnh gọi thực hiện nghĩa vụ quân sự là phải đủ 18 tuổi trở lên.

Khi đi đăng ký NVQS lần đầu công dân sẽ được cấp giấy chứng nhận. Giấy chứng nhận đăng ký NVQS để thời gian khi thi đại học trong hồ sơ nhập học, nhiều trường đại học, cao đẳng yêu cầu nam sinh viên cần phải có giấy chứng nhận đăng ký nghĩa vụ quân sự.

1. Đối tượng đăng ký nghĩa vụ quân sự

- Công dân nam đủ 17 tuổi trở lên.

- Công dân nữ trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự có ngành, nghề chuyên môn phù hợp yêu cầu của Quân đội nhân dân đủ 18 tuổi trở lên.

2. Thời gian đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu:

- Tháng một hằng năm, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, người đứng đầu hoặc người đại diện hợp pháp của cơ quan, tổ chức báo cáo Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện danh sách công dân nam đủ 17 tuổi trong năm và công dân nam trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự chưa đăng ký nghĩa vụ quân sự.

- Tháng tư hằng năm, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện ra lệnh gọi công dân quy định tại khoản 1 Điều này để đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu.

3. Đăng ký NVQS lần đầu ở đâu:

+ Đối với các công dân đang cư trú tại địa phương, việc đăng ký nghĩa vụ quân sự sẽ được thực hiện bởi Ban Chỉ huy quân sự cấp xã của địa phương đó.

+ Với các công dân đang làm việc, học tập tại cơ quan, tổ chức thì việc thực hiện nghĩa vụ quân sự được thực hiện bởi Ban Chỉ huy quân sự cơ quan, tổ chức ở cơ sở và tổng hợp báo cáo Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện nơi cơ quan, tổ chức đặt trụ sở. Đối với các cơ quan, tổ chức không có Ban Chỉ huy quân sự ở cơ sở thì người đứng đầu hoặc người đại diện hợp pháp của cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tổ chức cho công dân thực hiện đăng ký nghĩa vụ quân sự tại nơi cư trú.